شبکه اجتماعی چیست

برای بررسی تاثیر شبکه های اجتماعی بر دانش آموزان لازم است ابتدا این موضوع بررسی گردد که اصلا شبکه های اجتماعی چه چیزهایی هستند و از چه زمانی بر ری کار آمده اند ، شبکه های اجتماعی از سال 1954 توسط جان بارنز مطرح گردید ، پژوهش های مختلف در زمینه ی انسان شناسی توسط جان بارنز بود که منجر به کشف و روی کار آمدن شبکه های اجتماعی مختلف شد .

شبکه های اجتماعی زمانی تشکیل می شوند که ساختاری از گره هایی مرتبط با هم ارتباط پیدا می کنند منظور از گره در این تعریف هر فرد ، اجتماع یا گروه خاصی است البته این تعریف کلی از شبکه اجتماعی است روی صحبت ما با شبکه های اجتماعی مجازی است که امروزه بسیار رواج پیدا کرده است .

در حالت کلی شبکه های اجتماعی مجموعه ای از گردهم آیی هایی است که افراد مختلف برای اهداف شخص آن را به وجود می آورند حال اگر بستر این گرد هم آیی ها اینترنت باشد و افراد حضور فیزیکی نداشته باشند نام شبکه اجتماعی مجازی به آن اطلاق می گردد . در شبکه های اجتماعی مجازی لزوما افراد به دنبال اهدافی مثل تجارت ، اهداف شغلی و… نیستند بلکه گاهی اوقات اشخاص بدون انگیزه ی خاصی و بدون در سر داشتن هدفی خاص به این شبکه های اجتماعی می پیوندند و مضرترین حالت ممکن همین است که فرد بدون در سر داشتن هدفی خاص و صرفا برای سرگرمی به این شبکه های مجازی می پیوندد که در ادامه به آن اشاره خواهد شد .

تاثیر شبکه اجتماعی بر دانش آموزان ؟!

در این مقاله قصد داریم به تاثیرات شبکه مجازی بر دانش آموزان بپردازیم ،امروزه با پیشرفت فناوری ها در حوزه ی الکترونیک و رایانه ، شبکه های اجتماعی مختلف از جمله تلگرام ، اینستاگرام ، واتس اپ ، وایبر و… در کل تمام اپلیکیشن های وابسته به گوشی موبایل در جامعه گسترش یافته است که این وسیله شاید باعث دقت و سرعت بیشتر در انجام کارهای روزمره و ارتباطات نیز شده باشد به گونه ای که پس از ظهور این ابزار جهان به دهکده ی ارتباطی کوچک تبدیل شده است که همه روزه در سراسر آن افراد با یکدیگر در حال برقراری ارتباطات هستند و به گونه ای است که گاهی اوقات انسان در آن غرق می شود ، البته این شبکه های اجتماعی به نوعی ضرورت اجتماع فعلی است و بسیاری از کارها با استفاده از این شبکه های اجتماعی راحت تر شده است . فارغ از این که مزایا و معایب آن چیست و چه آسیب ها و چه نکات مثبتی برای جامعه داشته است میزان استقبال افراد از این شبکه های مجازی و بالاطبع میزان وابستگی به آن به شدت زیاد است .

تمام شبکه های ارتباطی و مجازی که امروز در جامعه رواج پیدا کرده است بر مبنای اینترت است که مدام در حال رشد می باشد ، شبکه های اجتماعی فوق الذکر به واسطه ی اینترنت است که در حال رشد و ییشرفت دائم است و در بین مردم روز به روز بیش از پیش از محبوب می شود .

 با این وجود شبکه های مجازی اثراتی مخرب نیز دارند که بیش از همه دانش آموزان را درگیر کرده است مطابق تحقیقات صورت گرفته 70 درصد از دانش آموزانی که مدام در حال استفاده از شبکه های اجتماعی هستند و در آن غرق شده اند افت تحصیلی شدیدی پیدا کرده اند . دانش آموزان بیش از تمام افراد دیگر جامعه آسیب پذیر هستند و در این مورد نیز به همین شکل است دانش آموزان بیش از سایر افراد در معرض خطرات شبکه های اجتماعی قرار دارند .

محققان پس از بررسی های متعدد به این نتیجه رسیدند که شبکه های اجتماعی باعث انزوا ی شخص و دوری او از جامعه می گردد و دانش آموزانی که در این سن بیشتر وقت خود را صرف وب گردی و شبکه های اجتماعی مختلف می کنند به مرور زمان از خانواده خود دور می شوند و به نوعی پیوندشان با خانواده و جامعه روز به روز کمتر می شود علاوه بر این که این افراد از جامعه و خانواده دورتر می شوند میزان تاثیر پذیرشان نیز از این محیط های مجازی به شدت افزایش میاید و به مرور زمان از اهداف خود غافل شده و به سمت تباهی و اهداف پوچ سوق پیدا میکنند ، این افراد آنقدر غرق در این شبکه های اجتماعی می شوند که برای رسیدن به اهدافی پوچ تلاش می کنند که نه سودی برای حال و نه سودی برای آینده ی آنها دارد و با این کار بنیان زندگی خود را بر روی موضوعی پوچ سوار می کنند.

 

تاثیر شبکه های اجتماعی بر دانش آموزان

سازمان آموزشی هر کشوری نقش به سزایی در پرورش و رشد آن جامعه دارد شاید بتوان اینگونه بیان کرد که آموزش و پرورش هر کشوری از ساختارهای بنیادین و اصلی آن کشور است زیرا مسئولیت پرورش نسل جدید جامعه را دارد و با درایت خود هر ابزار خطر آفرینی برای دانش آموزان را باید تحت نظر بگیرد و معایب و مزایای آن را مورد بررسی قرارا دهد .

به همین جهت در این موقعیت جامعه و باتوجه به گرایشی که افراد در سنین مختلف مخصوصا در سنین نوجوانی و جوانی به این شبکه های اجتماعی دارند مسئولان مربوطه باید در فکر تصمیمی درست و برنامه ریزی صحیح برای آینده سازان این جامعه باشند و این امر مستلزم این است که مسئولین مربوطه تاثیر شبکه های اجتماعی بر دانش آموزان را مورد بررسی قرار دهند و باتوجه به آن تصمیمی درست اتخاذ نمایند.

یکی از تبعات منفی که ممکن است گریبان گیر دانش آموزان باشد افت تحصیلی ناشی از شبکه های اجتماعی است که دقیقا آینده ی فرد را درگیر می کند و اگر در زمان مناسب با این موارد برخورد لازم صورت نگیرد زندگی فرد رو به تباهی خواهد رفت و روز به روز از هدف زندگی دورتر خواهد شد.

امروزه پررنگ ترین قسمت زندگی افراد بالاخص نوجوانان شبکه های اجتماعی است که بسیار متنوع شده است امروزه نوجوانان بیشتر زمان خود را صرف آن می کنند و به نحوی در زندگی انسان ها پررنگ شده است که به نوعی اعتیاد در بین جوانان تبدیل شده است . شبکه های مجازی به مرور بر سلامت روان افراد نیز تاثیرات منفی بر جای خواهند گذاشت و حتی اگر به موقع با این معضل اجتماعی برخورد نشود ممکن است فرهنگ نوجوانان نیز تحت تاثیر آن تغییر یابد .

محققان مختلف برای بررسی تاثیر شبکه های اجتماعی بر دانش آموزان تحقیقات و پژوهش های مختلف انجام دادند، در آخرین تحقیق صورت گرفته محققان پرسشی را بین 1500 جوان انگلیسی مطرح کردند و از آنها خواستند تا عقیده و نظر خود را درباره ی شبکه های اجتماعی مختلف نظیر فیسبوک ، اینستاگرام ، اسنپ چت ، توییتر و یوتیوب بیان کنند و تمام این نتایج مورد بررسی قرار گرفت که حاوی نظرات مثبت و منفی متعددی بود مطابق این پژوهش تنها شبکه ی اجتماعی که در بین جوانان تاثیر مثبت ئداشت یوتیوب معرفی شد . و مخرب ترین نوع آن اینستاگرام و اسنپ چت معرفی شد که تبعات مخرب بسیاری برای جامعه بالاخص جوانان دارد و اثراتی جبران ناپذیر همچون مشکلات خوابی ، اضراب ، تنهایی و… به وجود خواهد آمد البته باید به این موضوع نیز اشاره گردد که این نوع شبکه های مجازی نیز تاثیرات مثبتی از جمله آگاهی بخشی اجتماع ، تقویت روابط اجتماعی ، تقویت حمایت های انسانی و… بر جای می گذارد اما این موارد تنها در صورتی به وقوع می پیوندد که از این شبکه های مجازی استفاده ی درست شود .

شیوع یک بیماری خطرناک !

برخی از محققان گسترش شبکه های اجتماعی را همچون شیوع یک بیماری خطرناک جلوه دادند ، این شبکه های مجازی امروزه تا حدی در بین خانواده ها و افراد جامعه ریشه دوانده اند که افراد در هنگام فعالیت های خود مثل پیاده روی ، پیک نیک ، گردش های دوستانه ، جمع های خانوادگی ، جلسات کاری ، مطالعه و در تمام لحظات حساس زندگی تمام حواسشان به گوشی های موبایلشان است و این امر باعث شده است زندگی معنای بنیادین خود را از دست دهد گذشته از این موارد این شبکه ها باعث بی ارزش شدن اهداف برای افراد شده است و اگر این فاجعه ادامه یابد بعه مرور زمان دیگر کسی برای دستیابی به اهداف خود هیچگونه تلاشی نخواهد داشت و نوعی سونامی بی انگیزگی جامعه را فرامی گیرد و در نهایت جامعه تبدیل به محیطی بی ارزش می گردد و افراد تنها در شبکه های اجتماعی فعالیت خواهند داشت .

با گسترش شبکه های مجازی در جامعه به مرور زمان ارزش های زندگی از بین می رود و فرد به انزوا کشیده خواهد شد . البته لازم به یک روشن سازی است که باید در این قسمت مطرح گردد پس از مطالعه ی این مطلب شاید به این فکر کنید که چرا باید یک موضوع پیش پا افتاده مثل شبکه های مجازی که اثرات مثبت بسیاری همچون یافتن دوستان قیمی ، امکان تبادل نظر و آشنایی با تفکرات دیگران و… را برای ما به ارمغان می آورد را تا این حد بزرگ جلوه دهیم ، حق با شماست البته اگر از شبکه های اجتماعی چنین استفاده هایی شود نه تنها مشکلی به وجود نخواهد آمد بلکه شاید اثرات مثبت بسیاری در زندگی ایجاد شود و دقیقا مقصود ما نیز همین است عضویت در شبکه های اجتماعی به خودی خود امری زیان بار نیست بلکه استفاده های افراطی و نا به جا از آن است که باعث به وجود آمدن مضرات آن می شود در واقع اگر استفاده از این شبکه های مجازی به نوعی افراطی و بیمارگونه شود که فرد از حضور در آن لذت ببرد مشکل آفرین خواهد شد.

البته این موارد تنها تاثیر شبکه های اجتماعی بر دانش آموزان را نیست بلکه تاثیر آن بر تمام افراد جامعه در هر رده سنی به این صورت خواهد بود .

وقت و زمان در زندگی انسان ها عاملی جبران ناپذیر است انسان در ازای تک تک ثانیه های سپری شده در طول زندگی خود مسئول است و اگر آن را تباه نماید در آینده چیزی جز پشیمانی عایدش نخواهد شد البته این موضوع برای نوجوانان و دانش آموزان بیش از سایر افراد صدق می کند زیرا دانش آموزان در سن حساسی هستند که با استفاده از تک تک ثانیه های زندگی خود و تلاش های مستمرشان است که به اهداف والای خود دست میابند تنها به این خاطر است که تا این حد به تاثیر شبکه های اجتماعی بر دانش آموزان و تبعات منفی آن می پردازیم زیرا در این سن است که دانش آموز آینده ی خود را رقم میزند پس دانش آموزان باید کاملا توجیه شوند که زمان بازنمیگردد و تاجایی که می شود باید از آن استفاده کنند .

چرا افراد به شبکه های اجتماعی گرایش دارند ؟

برای بررسی بهتر تاثیر شبکه های اجتماعی بر دانش آموزان به سراغ علت های گرایش دانش آموزان به شبکه های اجتماعی مختلف می رویم تا بتوانیم موضوع را به صورت ریشه ای مورد بررسی قرار دهیم .

ما انسان ها ذاتا به دنبال زندگی اجتماعی و جمعی هستیم و این موضوع به فطرت ما برمیگردد و امری ذاتی است پس طبیعتا تمام انسان ها در هر سنی به دنبال زندگی اجتماعی هستند حال این زندگی اجتماعی در هر زمانی به یک نحو خاصی شکل می گرد اما امروزه متاسفانه با گسترش شبکه های اجتماعی مختلف این زندگی اجتماعی شکل دیگری گرفته است به صورتی که در ظاهر فریب دهنده فرد را به سمت اجتماع می کشاند اما در واقعیت فرد روز به روز منزوی تر خواهد شد و از اجتماع و اصل وجودی خود باز می ماند ، در حالت کلی اگر بخواهیم به چند مورد از اصلی ترین علل گرایش فرد به شبکه های مجازی اشاره کنیم مواردی همچون نوجویی ، هیجان و محبوبیت مطرح می گردد .

اگر بخواهیم بررسی دقیقتری انجام دهیم به این نتیجه خواهیم رسید که شبکه های اجتماعی با قابلیت هایی که در اختیار کاربران قرار می دهد نظیر ایجاد نقطه ی امن ، ایجاد محیطی خصوصی ، انتخاب طیف وسعی از افراد به عنوان دوست ، یافتن دوستان قدیمی ، آزادی بیان و… باعث القاء حس کنترل شخصی و اراده ی فردی به کاربران خواهد شد که همین آزادی عمل و حس کنترل شخصی است که باعث ترغیب فرد به خصوص جوانان نسبت به استفاده از شبکه های مجازی می باشد .

در قسمت فوق به این موضوع اشاره کردیم که از علل گرایش فرد به شکه های اجتماعی نوجویی ، حس هیجان و محبوبیت است که در این قسمت به تفصیل هرکدام را توضیح می دهیم .

 نوجویی و هیجلن خواهی در استفاده از شبکه های اجتماعی :

افراد جامعه معمولا در مقابله با ابزار جدید به وجد آمده و در برابر استفاده از آن ترغیب می شوند موضوعی که در شبکه های اجتماعی بسیار موثر است شبکه های اجتماعی در جامعه ی بشر نوظهور میباشد و کاربران را با قابلیت های متفاوت و هیجان انگیز همچون آشنایی با برنامه ای جدید ، مواجه با صحنه های اعجاب آور ، مواجه فرد با اطلاعات جدید و… مواجه می سازد و تمام این عوامل باعث می شود انسانی که ذاتا هیجان طلب است گرایش زیادی به این شبکه های مجازی پیدا کند و به سمت استفاده از آن ترغیب شود .

گرایش به محبوبیت :

روانشناسان بررسی های مختلفی را در زمینه ی گرایش افراد به شبکه های مجازی انجام دادن و یکی از دلایل این گرایش را میل فرد به محبوبیت شناسایی کردند افرادی که تمایل به محبوبیت دارند فضاهای مجازی برایشان بهترین راه است که به واسطه ی آن می توانند به ارضای این حس درونی خود برآیند ، شبکه های اجتماعی این امکان را به کاربران می دهد تا بدون داشتن روابط واقعی روابطی تخیلی و غیر واقعی برای خود ایجاد نمایند و این مورد یکی از مضرات برای افرادی است که اختلال شخصیتی دارند ، زیرا شبکه های اجتماعی توهم محبوبیت را برای فرد ایجاد می نماید و هرچه فرد تعداد دوستان بیشتری در شبکه مجازی داشته باشد این تصور را می کند که از محبوبیت بیشتری برخوردار است و بعه نوعی تسلی خاطر می گردد.

ارتباط بین انسان ها :

تا به اینجای کار بارها و بارها متر شدیم انسان ها از ابتدای بشریت به دنبال ارتباط با یکدیگر و جویای زندگی اجتماعی هستند . روانشناسان بنابر بررسی های مختلف به این نتیجه رسیدند که برخی از کاربران به دلیل ویژگی های شخصیتی که دارند ترجیح میدهند در حالی که زندگی خصوصی و پر از آرامش خود را در نقطه ی امن خود دارند ارتباطات گسترده ای با سایر افراد در سراسر جهان برقرار نمایند که شبکه های اجتماعی مختلف این امکان را برای آنها فراهم می سازد .

گذراندن اوقات فراغت و فاصله از تنش های روزمره زندگی:

شبکه های اجتماعی مختف تنها جایی است که فرد می تواند در عین گذراندن اوقات فراغت خود از تنش ها و نگرانی های خود دوری نماید و یا در این مورد با دوستان خود صحبت نماید و در نهایت فرد می تواند از حمایت اجتماعی و عاطفی در قبال نگرانی ها و تنش های خود برخوردار گردد .

باورهای نادرست و غیر منطقی در مورد شبکه های اجتماعی :

کاربران شبکه ی اجتماعی مختلف معمولا باورهایی نادرست و غیر منطقی از آن دارند آنها اغلب معتقدند شبکه های اجتماعی تنها جایی است که برای فرد ارزش قائل می شوند ، یا شبکه های اجتماعی تنها مکانی است که می توان افراد مختلف را شناخت و هزاران باور نادرست دیگر وجود دارد که فرد تنها قصد توجیه خود و دیگران برای استفاده از شبکه های مجازی را دارد .

ارضای روانی کاربران شبکه های مجازی :

جان سولر یکی از روانشناسانی است که به بررسی شبکه های مجازی و تاثیرات آن بر انسان ها پرداخت وی به این موضوع اشاره کرد که افراد معمولا برای برطرف کردن نیازهای خود جذب عوامل مختلف میشوند شبکه های اجتماعی نیز تنها وسیله ای برای رفع نیازهای روانی کاربران است .

حس ارتقاء زندگی :

شبکه های مجازی روز به روز در حال پیشرفت است و مدام کاربران را با امکانات بیشتری مواجه می کنند برخی از افراد وقتی قابلیت استفاده از این ابزار مختلف را یدا می کنند احساس می کنند زندگیشان ارتقاء یافته است و طبعا دچار حس کاذب فعال بودن ، غرور و عزت نفس خواهند شد و رفته رفته پس از گذشت زمان فرد احساس قدرت میابد .

اضطراب حضور در جامعه :

روانشناسان افرادی که ارتباطات اجتماعی ضعیف تری داشتند را مورد بررسی قرار دادند و در نتیجه به ایجاد رابطه ای مستقیم بین شبکه های اجتماعی و افراد کم رو و افرادی که اضطراب اجتمای دارند یافتند . نتیجه ی این تحقیقات حاکی از آن است که افرادی که ارتباطات اجتماعی ضعیف تری دارند در ارتباطات مجازی احساس راحتی بیشتری دارند و این امر باعث تقویت ارتباطات آنها با انسان های دیگر می شود .

اعتیاد اینترنتی :

یکی از مهم ترین عللل کگرایش افراد به شبکه های مجازی اعتیاد اینترنتی است روانشناسان مختلف پس از تحقیقات مکرر به این نتیجه رسیدند که افراد پس از استفاده ی مکرر از فضاهای مجازی به نوعی اعتیاد به اینترنت و استفاده از آن را پیدا می کنند و این اعتیاد بیش از پیش افراد را به سمت استفاده از اینترنت و شبکه های مجازی نوظهور و متفاوت سوق می دهد .

در این مقاله سعی بر این داشتیم تا افراد را از تاثیرات شبکه های اجتماعی بر دانش آموزان آگاه سازیم انش آموزان عزیز باید همواره بر موارد فوق الذکر توجه داشته باشند تا از خطرات احتمالی شبکه های مجازی در امان باشند و بتوانند از آنها تنها در جهت رسیدن به اهدافشان استفاده نمایند . اینترنت نیز همانند سایر امکانات در دسترس بشر فضایی مملو از فرصت و تهدید است افراد باید به آسیب ها و مزایای فضاهای مجازی واقف باشند و در حین استفاده از آن خود را از آسیب ها در امان نگهدارند و از فرصت هایش استفاده نمایند .

درواقع فضاهای مجای را باید سکه ای دورو دانست که یک روی آن فرصت هایی است که به انسان می دهد تا در راای رسیدن به اهدافش گام بردارد و در مقابل یک روی آن معایب آن است که مانع از رسیدن فرد به اهدافش خواهد شد .

بر اساس تحقیقات صورت گرفته تنها 1.5 درصد از محتوای شبکه های اجتماعی غیراخلاقی و به نوعی تهدید آمیز است و 98.5 درصد آن محتوایی مفید است اما متاسفانه در اکثر کشورهای جهان تاثیر این 1.5 در صد محتوای نامناسب بسیار بیشتر از 98.5 درصد دیگر است. این خطرات بیش از همه دانش آموزان را تهدید می کند به همین جهت والدین گرامی باید در این مورد بسیار دقت داشته باشند و تا جایی که امکان دارد فرزندانشان را از این فضا دور نمایند البته نقش مدرسه به عنوان محیط آموزشی و محیطی که نیمی از تربیت فرد در آن شکل می گیرد بی اثر نیست ، مهراول به عنوان بهترین مدرسه در استان البرز با مشاوران و پشتیبانانی مجرب و کارآزموده همواره در صدد رفع مشکلاتی از این قبیل هستند و دانش آموزان را با خطرات این فضاها آشنا می سازند .

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *